Wstęp do kognitywistyki.

Nie masz pojęcia jak działa telefon komórkowy, a chcesz zrozumieć, jak działa Twój mózg i skąd się bierze świadomość? I masz już na ten temat wiele opinii?
Chyba żartujesz ... albo wystarczy Ci wiara w duchy.

W semestrze letnim 2025 prowadzę wykład "Wstęp do kognitywistyki". W odróżnieniu od ubiegłych lat jest to tylko jeden semestr, więc część tematów będzie albo bardzo skrótowo albo je ominiemy. Pełny roczny wykład jest tutaj.
Wykłady przeznaczone są dla kierunku "Kognitywistyka" ale traktuję je jako wykłady otwarte, dostępne są dla studentów wszystkich kierunków.
Wstęp do kognitywistyki ma za zadanie nakreślić różne zagadnienia, którymi interesują się kognitywiści, dając podstawy do rozwoju własnych zainteresowań w wybranym kierunku. Kognitywistyka jest bardzo szeroką dziedziną, obejmuje zagadnienia nakrywające się z tak odmiennymi dyscyplinami jak antropologia, filozofia, lingwistyka, psychologia, neurobiologia i sztuczna inteligencja. Potrzebna jest ogólna orientacja, nie wystarczy zbiór wykładów na różne tematy.

Co roku stare notatki są stopniowo uzupełniane i zastępowane przez nowe. Dodatkowo wiele referatów na tematy związane z tym wykładem jest tutaj.
W ubiegłych latach w pierwszej części (semestr zimowy) omawiałem historyczne i filozoficzne zagadnienia dotyczące natury umysłów, a w drugiej zagadnienia mózg-umysł-zachowanie, przedstawiając ogólny szkic pozwalający zrozumieć działanie mózgu/umysłu w oparciu o ostatnie osiągnięcia nauki. Z powodu skrócenia do jednego semestru muszę w tym roku (2025) znacznie zmodyfikować ten wykład. Uwagi historyczne pojawiają się przy okazji poszczególnych zagadnień związanych z dyskutowanymi zagadnieniami. Po ogólnym wstępie popatrzymy na czynniki, które determinują zachowanie: od zamierzchłej przeszłości, która przez miliony lat kształtowała nasze organizmy na drodze ewolucji, przez procesy rozwojowe tworzących różne predyspozycje, wpływ kultury i wychowania, do procesów przygotowujących nas do działania. Będą to skale czasowe od milionów lat do ułamków sekund. W pierwszym semestrze były już wykłady: "Wstęp do neurofizjologii człowieka", "Wprowadzenie do psychologii poznawczej", "Wstęp do anatomii układu nerwowego", i "Lingwistyka kognitywna". "Wstęp do filozofii w kognitywistyce", "Wstęp do Informatyki" i "Teoria i metodologia badań interdyscyplinarnych". 7 wykładów. W semestrze letnim jest 6 wykładów, "Matematyczne podstawy kognitywistyki", "Metodologia i praca empiryczna", "Wstęp do anatomii układu nerwowego", "Biologiczne podstawy zachowania", "Statystyczna analiza danych" i ten wykład. To razem 13 wykładów.

Nasze spotkania będą odbywać się w środy o godz. 12:30, w Sali A.101 w budynku PiK, lub w przypadku problemów z epidemią lub moich wyjazdów spróbujemy spotkań zdalnych. W planie mamy 30 godzin, czyli dwie godziny tygodniowo. Na każdy temat jest więc tylko godzina. Będzie też sporo pracy własnej, więc znacznie więcej czasu powinno Wam zająć studiowanie i pisanie komentarzy do wybranych wykładów (a mnie ich czytanie) w oparciu o udostępnione notatki, niż nasze bezpośrednie spotkania, które powinniśmy poświęcić głównie na dyskusję. Do 4 grup tematów (czyli nie częściej niż raz w miesiącu) trzeba będzie pisać komentarze na stronach Wiki w Moodle, gdzie zamieściłem szczegółowe instrukcje. Wszystkie osoby na liście USOS zostały automatycznie zapisane w Moodle.

Sprawy organizacyjne związane z zajęciami w 2025 roku.

Ogólne informacje w USOS są tutaj, a strona USOS z listą studentów jest tu.
Zajęcia odbywają się w trybie stacjonarnym, wyjątkowo zdalnie.
W zasadzie wykład powinien być głównie podsumowaniem najważniejszych punktów związanych z omawianym tematem, może się też odnosić do wątpliwości i pytań zawartych w komentarzach, które powinniście pisać by uzyskać zaliczenie i dopuszczenie do egzaminu. Notatki są szczegółowe, jest w nich wiele odnośników do literatury i hiperlinków, powinno to pozwolić osobom zainteresowanym na dalsze pogłębienie tematu.

Co roku wiele osób wyobraża sobie, że dużo wie, chociaż nie chciało im się czytać notatek, ani uczestniczyć w zajęciach. Na egzaminie okazuje się, że to było tylko złudne przekonanie. Zadaniem wykładów jest dać Wam systematyczne podstawy by samemu studiować. Wiedza z internetu bez takich podstaw to przypadkowa zbieranina luźno powiązanych wiadomości. Nie wystarczy sobie coś skojarzyć, powinniście nieco głębiej zrozumieć mechanizmy działania umysłów. Spróbujcie odpowiedzieć na niektóre pytania i potem sprawdzić w notatkach czy są to odpowiedzi prawidłowe. Niestety, zwykle okazuje się, że tylko się Wam wydawało ... Jeśli uważnie przeczytacie notatki nie powinno z tym być kłopotu.
Niektóre zabawne odpowiedzi na pytania egzaminacyjne całkowicie mijające się z faktami są w na tej stronie.
Tu są uwagi na temat sensowności wykładów i ogólnie studiowania.

Ocena końcowa składa się z dwóch części. Połowa to punkty za egzamin, a druga połowa to punkty za 4 prace pisemne, podsumowujące poszczególne części wykładu A, B, C, D.
Egzamin będzie pisemny, ale w stylu ustnego: pojawia się pytanie i macie 5 minut na odpowiedź. Pytań będzie 12. Za każde pytanie będzie można otrzymać maksymalnie do 10 punktów. Punkty sumujemy i obliczamy, jaki to procent maksymalnej liczby punktów. Żeby zdać egzamin potrzeba 50% maksymalnej liczby punktów.
Prace pisemne mogą być podsumowaniem danej części wykładów. Należy je umieścić na stronach kursu Kog w Moodle, gdzie znajdziecie dokładniejsze instrukcje.
Za każdą pracę można dostać od 0 do 10 punktów. Link do bieżącej listy punktów za te prace będzie widoczny na stronach Moodle "Punkty Kog 2025".
Jeśli ktoś nie zdobędzie 50% możliwych punktów (dla 4 prac to minimum 20 punktów) nie może zdawać egzaminu.
Za 12 pytań na egzaminie można dostać 120 punktów. Jeśli ktoś napisze egzamin z wynikiem poniżej 50% otrzyma ocenę niedostateczną. Jeśli w obu przypadkach jest to powyżej 50% to końcowym wynikiem będzie uśredniony procent maksymalnej liczby punktów z prac pisemnych i z egzaminu. Do sumy punktów dopiszę dodatek, 10% punktów za udział w eksperymentach i pomoc w badaniach, potwierdzoną przez opiekunów. W ten sposób egzamin i komentarze będą miały jednakowy wpływ na ocenę.

Skala ocen: % końcowy = (% punktów za prace + % punktów za egzamin)/2 + 10% za dodatek.
(% max. liczby punktów, ocena) = 5 dla >90%, 4+ dla 80-89%, 4 dla 70-79%, 3+ dla 60-70% i 3 dla 50-59%, 2 poniżej 50% max. liczby punktów.

Nie ma możliwości zdawania w innym terminie, ani przekładania, ani też zdawania po raz trzeci czy czwarty aż do skutku. Nie będzie żadnych dodatkowych terminów!
Jeśli ktoś nie może zdawać w pierwszym terminie pozostaje egzamin poprawkowy. W uzasadnionych przypadkach mogę nie wpisać oceny za pierwszy termin, tylko w to miejsce wpisać wynik z egzaminu poprawkowego.
Egzamin poprawkowy zwykle jest we wrześniu i można go pisać z całego roku (jeśli ktoś nie poprawiał części I) lub tylko z drugiej części.
Oblany egzamin poprawkowy oznacza powtarzanie przedmiotu i zdawanie za rok, jeśli dziekan zgodzi się na warunkowe studiowanie na drugim roku. W przypadku osób, które przestały robić wpisy będę jednak zachęcał dziekana by od razu je skreślić, bo widać od razu, że nie są to dobrzy studenci.
Wykłady wstępne są bardzo różne na różnych uczelniach, dlatego nie mogę przenieść ocen osobom, które już zaliczyły jakieś inne wstępy, ani ocen z ubiegłego roku, bo mamy tylko jeden semestr, więc wygląda to inaczej niż rok temu. Jestem naprawdę bardzo zajęty i jeśli nie będziecie pisać komentarzy na czas lub zabraknie Wam punktów to nie liczcie na to, że przed samym egzaminem uda się coś uzupełnić. To będzie możliwe tylko w trybie indywidualnych studiów lub w przypadku poważnych problemów ze zdrowiem.

Serdecznie zapraszam na wykłady. Godziny konsultacji są na mojej stronie, polecam zdalną formę.
Włodzisław Duch

Ale pamiętajcie ...

Zwiń/Rozwiń pierwszą część.

Cykl 6 wykładów związanych z kognitywistyką.

• Część I: Wstęp do kognitywistyki: natura umysłów, obszerny wstęp do zagadnień związanych z naukami poznawczymi, odbywa się w semestrze zimowym 2025/25 roku.
• Część II:Mózg i zachowanie Ogólny wstęp do zagadnień związanych z mózgiem i umysłem, wykład odbywał się w semestr letnim 2025 roku.
• Część III: Przetwarzanie informacji przez mózgi, rozumienie funkcji poznawczych na poziomie cybernetycznym, odbywał się w semestr letnim 2013 roku.
• Część IV: Sztuczna inteligencja i systemy ekspertowe, uwzględniający również symboliczne modele działania umysłów, jak i modele neuronowe, odbywał się w semestr letnim 2025 roku.

  Dwa poniższe wykłady wymagają pewnego przygotowania matematycznego.

• Część V: Sieci neuronowe, wykład ma charakterze matematyczny (kod wykładu: WDX) i dotyczy formalnych modeli sieci neuronowych, odbywał się w semestr letnim 2016 roku.
• Część VI: Neuropsychologia komputerowa, dotyczy komputerowych modeli pozwalających na zrozumienie zjawisk neuropsychologicznych (nie prowadzony od wykładów na SWPS).

Inne wykłady.