Włodzisław Duch, Fascynujący świat programów komputerowych, Wydawnictwo Nakom, Poznań, grudzień 1997. Informacje o nieaktualnych dowiązaniach proszę przesyłać na adress id: wduch, na serwerze is.umk.pl.

Tu są głównie linki, notatki do wykładów są tutaj.

6. Komputer z zewnątrz 7. Pamięć 7.6 Dyski twarde

6. Komputer z zewnątrz: klawiatury, monitory i grafika.

Długa lista producentów sprzętu komputerowego

6.1 Klawiatury

Rodzaje klawiatur, ustawienia klawiatury, klawiatury nietypowe

6.2 Karty graficzne

Standardy, Herkules, CGA, VGA, SuperVGA, parametry, koprocesory graficzne, sterowniki graficzne

DataExpert, akceleratory graficzne 3D
Intel and Lockheed Martin Corporation supergrafika dla PC
Real 3D, supertechnologia tworzenia grafiki
Number Nine Visual Technology
Miro - karty graficzne, systemy edycji video
Stratus - produkty multimedialne, karty Truevision
Arcana: karty graficzne i komputery | MPC - multimedia | Tukan - karty graficzne, komputery
Benchmark 3D - informacje o kartach graficznych z funkcjami 3D, głównie do gier

Okulary, hełmy, shutterglasses 3D, patrz Multimedia
Obrazy 3D którymi można manipulować pojawiające się w powietrzu!

6.3 Monitory

Rodzaje monitorów, kolor, trzy wymiary, monitory pełnostronicowe

Monitory PL

Płaskie ekrany wysokiej jakości: Aydin, NEC - ekrany TFT 20.5 cala!

Ekrany w postaci okularów - Sony Glasstron, wrażenie ekranu 30 cali, słynne i-glasses,

FAQ na temat ekranów do VR

6.3.1 Najważniejsze parametry monitorów

Rozmiary ekranu; Wielkość plamki (pikseli) ekranu; Pionowa częstotliwość odchylania; Pozioma częstotliwość odchylania; Przeplot (interlacing); mody graficzne; normy dotyczące emisji.

6.3.2 Typy monitorów

Katodowe, 24" szerokokatny Sony;
LCD - standard SVGA 800x600; wchodzą XGA 1024x768, np. Sceptre CD-1215T, oraz lepsze, np. NEC 20" 1280x1024, Sharp 40" LCD TFT

Rzutniki LCD lub DLP - duża jasność i rozdzielczości XGA lub lepsze, ale za cenę samochodu.
Panele projekcyjne - za mała jasność.
Projektor - sklep (Szczecin).
Provideo
Systemy prezentacji audiowizualnej
Proaudio, przedstawiciel firmy Liesegang
Plazmowe - kolorowe 40" i większe, Fujitsu, Matsushita, Mistsubishi, NEC, Pioneer, Pixelink PX 42", również do TV
Elektroluminescencyjne, ekrany dotykowe.
Panele FED (Field Emission Display), zwane też ThinCRT
Laserowe urządzenia wyświetlające - Mercedes i inne firmy, wyświetlanie na stadionach, konieczne niebiesko świecące lasery.

Nadchodzą: OEL, Organic Elektrolumininescent Display, czyli świecące polimery organiczne.
Podobna technologia OLED, tanie całkiem płaskie ekrany, lepsze niż LCD!
Inne nazwa: LEP, light emitting polymers.
Są już w wyświetlaczach audio i telefonów, TV i komputery w 2002.
ThinCRT - cienkie ekrany katodowe, tanśze i energooszczędne, jakość zwykłych monitorów. Mają miliony działek elektronowych.

6.3.3 Odwzorowanie kolorów na ekranie

Wierność odwzorowanie kolorów, modele koloru, RGB, HSB ( hue, saturation, brightness); HDTV

6.4 Terminale

Tekstowe i graficzne; terminal VT100;

WYSE (w Polsce Soft-tronik), terminal dla Windows

7. Pamięć

7.1 Pamięć RAM

Kingston: Ultimate Memory Guide
Pamięć RAM i ROM, kości pamięci DRAM i SRAM, pamięć VRAM, pamięć podręczna - cache,
SSD, Solid State Disc

Informacje ogólne: RAM Primer, PC Magazine
DRAM - dynamiczna (odświeżana) pamięć DRAM; FPM RAM (fast page-mode RAM), od 60 ns
EDO RAM (extended-data-out RAM), 10-40% szybsze od standardowego DRAM, magistrale do 66 MHz
BEDO RAM (burst extended-data-out RAM), w trybie burst nawet 10 ns
SDRAM (synchronous dynamic RAM), synchroniczne pamięci DRAM; magistrale do 100 MHz
SDRAM II, DDR SDRAM (Double Data Rate Synchronous RAM) - nowszy standard pamięci DRAM, transmisja do 2.4 GB/s z pamięci do procesora
chipset - układy wspomagające
Rambus, dRDRAM (direct Rambus DRAM), na razie drogie
SRAM- statyczna pamięć RAM, do 12 ns, droga; Async SRAM (asynchronous SRAM), asynchroniczna pamięć, Sync SRAM (synchronous burst SRAM), do 8.5 ns, bardzo droga
PB SRAM (pipeline burst SRAM), magistrale powyżej 75 MHz
VRAM, video RAM, ma dwa porty, jeden do odświeżania, drugi do zmiany zawartości pamięci;
WRAM (Windows RAM), też dwuportowa, do 25% szybsza od VRAM
SGRAM (synchronous graphics RAM), do grafiki, jeden port ale dwie strony graficzne aktywne jednocześnie

Cache: L1, L2 cache, pamięć RAM i dyskowa; L1 - w procesorze, L2 - zwykle pamięć statyczna o krótkim czasie dostępu.

SIMM (single in-line memory module); DIMM (dual in-line memory module) - sposób upakowania RAM w moduły

Viking Components, RAM dla PC i stacji roboczych

Pen Drive, czyli pamięć Flash Memory, do 1 GB, podłączana jako dysk do złącza USB.

7.2 Dyskietki

7.3 Formatowanie

7.4 Rodzaje dyskietek magnetycznych

7.5 Inne rodzaje dyskietek

Dyskietki na półprzewodnikach: B-cards, SSD, Flash Memory Cards, czyli karty MC (Intel i inne firmy) - 2, 4, 8, 16 MB.

PCMCIA, dyskietki o dużej pojemności, Zip i Jaz, Jaz 2 - wymienne dyskietki 2 GB
nowy format a:drive, czyli LS-120 MB, czytający zwykłe dyskietki 1.4 MB (wolniejszy od Zipa).

Scientific, adaptery karty PCMCIA do PC

7.6 Dyski twarde

Dyski.pl
Storage Review

Dyski Winchester, parkowanie głowic, miniaturyzacja, Bernoulli boxes, jak działa dysk stały, struktura logiczna i fizyczna dysku.
Standard 2000: 20 GB, czas dostępu 12 ms, 7.500 obrotów.

Seagate 30GB w 1999 roku, 73 GB IBM (2000), 80 GB Maxtor; prędkość do 10.000 obr/min.
IBM Travelstar, 8 GB dla notebooków

Pinnacle Micro
Seagate, modele Elite, Cheetah, Barracuda
Western Digital

Macierze dyskowe: bezpieczeństwo danych, transmisja z szybkością do 200 MB/s

Amdahl Storage System
Andataco, macierze RAID i napędy taśmowe
Artecon, RAID do ponad 100 GB
Integrix, macierze RAID
IBM researchers hit 5-gig storage milestone

Zewnętrzne dyski twarde, przyłaczane przez USB2 lub FireWire.
Mindstore, do 30 GB, na baterię, czyta różne karty pamięci

Niestety, albo spory dysk jako backup i możliwość przegrywania zdjęć, albo MP3 - kiedy wszystkie 3 na raz?

Interfejsy dysków:

IDE, EIDE: Fast ATA, rozpowszechniony interfejs firmy Seagate, 16.6 MB/s
Ultra ATA, lub Ultra DMA, do 33 MB/s,
SCSI: Ultra SCSI (do 40 MB/s), Ultra2 SCSI Wide (do 80 MB/s), wkrótce 160 MB/s
USB: 12 Mb/s maksymalnie | USB.pl
Fibre Channel - wysoka cena, szybkości do 100 MB/s.

FireWire (i-link, IEEE 1394): 200-400 Mb/s, tani, niezbyt powszechny ale popierany przez Microsoft, łącze z dyskami, magnetowidami, kamerami cyfrowymi, streamerami. FireWire docelowo ma mieć szybkość nawet 1000 Mb/s, od 1998 roku montowane w niektórych komputerach.

Co to jest FireWire - DV & FireWire Central
Produkty z FireWire

Dyski z SCSI dwukrotnie droższe od IDE, ale mogą być szybsze, wykonują kilka operacji równocześnie, mają duże bufory pamięci (0.5-2MB), obsługują wiele urządzeń (7 do 15)

ATAPI (AT Attachment Packet Interface), specyfikacja urządzeń zewnętrznych (np. CD-ROM)

7.7 Dyski optyczne i magnetooptyczne

CD-Media FAQ lub pod adresem Andy McFadden
CD-ROM 50x, firmy ASUS (marzec 1999), 7.5 MB/s, czas dostępu 75 ms.
CD-ROM 32x, wykorzystuje CAV (Constant Angular Velocity), prawie 7000 obr/min, ok. 14x wewnętrzna i 32x zewnętrzna część dysku.
CD-ROM, rozmiary, pojemności, 3/97 - Panasonic, Hitachi - napędy CD-ROM o prędkości 24x

Dyski WORM, dyski MO.

Dyski jednokrotnego zapisu CD-R; dyski wielokrotnie zapisywalne CD-RW, Ricoh 2x zapis, 6x odczyt (marzec 1997)
CD-R, szybkości typowe 10x zapis, 40x odczyt, coraz częściej zapis 12x, odczyt 52x, rekordowe to 24-krotna prędkość zapisu (ale nie cały czas!), zapis CD-RW z 12x prędkością, odczyt 32x.

Nowości CD-R/RW
Yamaha - CD-R/RW
Plextor - CD-R/RW
Freecom Traveller - CD-RW 4-4-20 bateryjna, dołączana do USB!

Cdr info, wszystko o nagrywaniu płyt CD-R, CD-RW.

Technologia Burn Proof, zapobiega marnowaniu płyt, często były źle wypalone i trzeba je wyrzucić.

CD-I; CD Plus, CD-ROM/XA, Photo CD, Video CD, MMCD; CD Bridge i DVD.
CD-RW, HP SureStore, w System 3000

Dokładne informacje o CD-R i CD-RW - OSTA.

Pinnacle Micro - Ultra 5,2 GB

Dyski magnetooptyczne - prawie niezniszczalne!

Plasmon Data Ltd, szybkie dyski MO, Pinnacle Micro - Apex 4,6 GB.
Technologia LIMDOw
Technologia PD (dwufazowa) firmy Matsushita - odczyt dyskietek w napędach CD-ROM, pojemność 640 MB
MD, Minidyski, zapisują dane, muzykę:
The MiniDisc Page (Japonia) | kopie w Czechach | Finlandii | Anglii | w USA w USA
Japan Direct sprzedaje wysyłkowo sprzęt japoński

Dyski półprzewodnikowe, Quantum

Pamięć na kartach flash.

CDR Info PL, o nagrywaniu płyt CD/DVD
DVD FAQ, kopia w Polsce - odpowiedzi na często zadawane pytania o DVD.
DVD-RAM - Toshiba, pocz. 1998, 2.6 GB jednostronnie lub 5.2 GB dwustronnie, z odczytem DVD-ROM, DVD-R, CD-ROM, CD-R, CD-RW.
DVD-RW, konkurencyjny standard Sony, zgodny z DVD-ROM i CD-ROM, 3 GB
Panasonic PL | Sony PL | Panasonic PL |

Wszystko o DVD, czyli dvd.info.pl
DVD Video, sprzęt wideo, audio, filmy
Allcom, dystrybutor urządzeń DVD, b. dobra strona!
SoftDVD - dekodery DVD
DVD Piracy | alias 7thzone.com

Kino domowe, czyli Home theather
DVD Central, wszystko o DVD
DVD info
DVD FAQ
DVD - world of
DVD - RW, zapisywalne dyski DVD, HP, Sony, Philips
DVD Primer, podstawowe informacje techniczne
Big Picture DVD News, recenzje filmów na DVD
Przejście na DVD (PC Magazine PL 1/98)

Produkcja CD-R: Elektroson | Young Minds Inc | The CD-Info |

7.8 Sterowniki dysków i magistrale

Magistrale ISA (Industry Standard Architecture), IBM MCA (Microchannel Architecture); EISA (Extended ISA); magistrale lokalne PCI i Vesa.

Kontrolery IDE, SCSI, Ultra SCSI Wide

Macierze dyskowe RAID

Parametry dysków: czas dostępu, szybkość przesyłu, przeplot, MTBF

7.9 Taśmy

Formaty taśm, DAT, streamery, systemy pamięci hierarchicznej HSM, Hierarchical Storage Management.

Adic, biblioteki taśmowe
American International Business
ATL, biblioteki taśmowe
Exabyte, archiwizacja na tasmach Exabyte
Iomega, napędy Ditto 2GB, dyski ZIP, JAZ i inne
More Solutions Inc, różne napędy taśmowe
Quantum Automatic Tape Library
PDC, archiwizacja danych
Seagate, informacje o różnych napędach taśmowych
StorageTek, biblioteki taśm o b. dużej pojemności
Straightline, taśmy 8mm
Zitel, od 10 GB do Terabajtów

Tu są głównie linki, notatki do wykładów są tutaj.